Skąd się wzięła Środa Popielcowa?

 

Obrzęd posypania jest symbolem pokuty, a sam popiół oznacza przemijanie i nietrwałość ludzkiego życia. Przypomina nam on o Zmartwychwstaniu. Pierwsze wzmianki o obrzędzie posypywania głowy popiołem pojawiają się w Księdze Joanasza i w Księdze Jozuela, jednak uważa się, że obrzęd ten był znany już w starożytnej Grecji i Egipcie. Znany nam dzisiaj kościelny zwyczaj został wprowadzony w XI wieku, za sprawą papieża Urbana II.

Skąd się wzięła Środa Popielcowa?
W pierwszych wiekach chrześcijaństwa post trwał 40 godzin. Rozpoczynał się w Wielki Piątek, poprzez Wielką Sobotę, kończył się w Niedzielę Zmartwychwstania. Dopiero w IV wieku rozpowszechnił się post 40 dniowy. Na Soborze Nicejskim w 325 roku ustalono, że post będzie się rozpoczynał w 6 niedzielę przed Niedzielą Palmową i trwać będzie do Wielkiego Czwartku. Gdy w V wieku Święta Zmartwychwstania zaczęto bardziej akcentować, postanowiono włączyć do Wielkiego Postu dwa dni: Wielki Czwartek i Wielki Piątek. Post trwał więc 6 tygodni, co, wyłączając niedzielę, dawało 36 dni. 4 brakujące dni postanowiono dodać za pontyfikatu papieża Grzegorza Wielkiego. Po wprowadzeniu zmian post rozpoczynał się w środę, przed pierwszą niedzielą Wielkiego Postu.
Od pierwszej połowy V wieku panował zwyczaj wypędzania publicznych pokutników, którzy popełnili ciężkie grzechy. Miało to miejsce w pierwszy poniedziałek Wielkiego Postu. Grzesznicy spowiadali się przed biskupem lub jego wysłannikiem, po czym stawiali się przed wejściem do kościoła. Tam wpuszczano ich do środka, a biskup posypywał ich głowę popiołem, wypowiadając przy tym słowa z Pisma Świętego: "Pamiętaj człowiecze, że prochem jesteś i w proch się obrócisz". Po posypaniu głów nastąpiło poświęcenie pokutników, oraz odzieży pokutnej. Kolejnym etapem było odśpiewanie Litanii do Wszystkich Świętych, podczas której grzesznicy leżeli krzyżem na posadzce. Po jej zakończeniu byli wypędzani na zewnątrz. W VII wieku obrzęd ten został przeniesiony na środę popielcową. Od X wieku do obrzędu, obok pokutników, stawali wierni zgromadzeni w świątyniach. Na Synodzie w Benewencie zapadła decyzja, że udział w takim obrzędzie będzie znakiem rozpoczęcia postu dla wszystkich wiernych.

Na podst Na temat, K. Waligóra